چندی پیش در کنفرانس وردکمپ تورین شرکت کردیم و صحبت‌های خالق وردپرس، مت مولنوگ (Matt Mullenweg) ما را به فکر فرو برد. مت در صحبت خود، ۱۱ اصل را برای آینده‌ی وردپرس ترسیم کرد که بر مواردی همچون کاربر پسندتر کردن وردپرس برای تازه کارها و تقویت جامعه‌ی پلاگین و قالب وردپرس تمرکز داشت. در این متن، به بررسی هر یک از این اصول و تأثیر آن‌ها در ۲۱ سال آینده‌ی وردپرس می‌پردازیم.
ما در تورین هستیم و پاهایمان درد می‌کند! اگر تا به حال در یک وردکمپ شرکت کرده باشید، احتمالا این حرف درک می‌کنید. در این رویدادها باید زیاد راه بروید، بایستید، ارتباط برقرار کنید، گپ بزنید، راه بروید، بایستید و باز هم راه بروید.
این شهر زیبا است و امروز، بعد از رسیدن، مشارکت، شرکت در کنفرانس و فکر کردن، آماده‌ایم تا کمی بنویسیم. حرف‌های زیادی برای گفتن داریم. این وردکمپ در سطوح مختلف الهام‌بخش و هیجان‌انگیز بوده است و ما مشتاقیم چیزهایی را که ما را به فکر فرو برده است، به اشتراک بگذاریم.
می‌خواهیم با قدردانی و تشکر از همه‌ی سرپرستان، سازمان دهندگان و داوطلبانی شروع کنیم که به برگزاری این رویداد کمک کرده‌اند. این یک کار عظیم است و هر سال که شرکت می‌کنیم، شاهد پیشرفت‌هایی بوده‌ایم.
برویم سراغ گزارش تابستانی مت مولنوگ (Matt Mullenweg). در چند سال اخیر، این گزارش‌ها بیشتر معطوف به بخش پرسش و پاسخ بوده است؛ در حالی که این کار گاهی اوقات آزار دهنده می‌شد. ما دلتنگ صحبت‌های آینده‌نگر و مبتنی بر چشم‌انداز بودیم که به ما مأموریت و فرصت‌های وردپرس را یادآوری می‌کند.
خوشبختانه، امسال با گزارش تابستانی این حس را تجربه کردیم. چند گزارش در مورد برخی ابتکاراتِ در حال انجام وجود داشت؛ اما به نظر ما، تز اصلاحات مت (The Reformation Thesis) حرف اول را می‌زد. این سخنرانی در کنار سخنرانی‌هایی مثل «جاوا اسکریپت را عمیقا بیاموزید» (Learn Javascript Deeply) قرار می‌گیرد.
مت «تز» خود را با تأمل بر روی ۲۱ سال گذشته‌ی وردپرس و یادآوری ریشه‌های آن به همه ما آغاز کرد. او از تأثیر وردپرس در این ۲۱ سال تجلیل کرد و سپس به این فکر کرد که وردپرس اکنون روی چه چیزی می‌تواند تمرکز کند تا ۲۱ سال فوق‌العاده‌ی دیگر (و فراتر از آن) را تضمین کند.
مت ۱۱ اصل را ارائه کرد که به عقیده‌ی او جامعه‌ی ما باید روی آن‌ها تمرکز کند. این موارد گسترش یافته‌ی نوشته‌ی وبلاگ او برای جشن تولد ۲۱ سالگی وردپرس است. ما می‌خواهیم هر ۱۱ مورد را به اشتراک بگذاریم و درباره‌ی هر کدام، نکات خود را ارائه دهیم.
تصویر
۱- چیزهای ساده باید آسان و شهودی و چیزهای پیچیده، ممکن باشند
مت در قلب خود یک توسعه دهنده است. او هنگام گفتن این حرف بر هسته‌ی وردپرس تمرکز می‌کرد، اما به نظر من این یک اصل جالب است که می‌تواند به تمام جنبه‌های وردپرس اعمال شود. جامعه‌ی وردپرس مشکلی با افراد تازه کار دارد. ما هنوز راهی برای تسهیل ورود افراد جدید و جوان‌تر به پروژه پیدا نکرده‌ایم. مشارکت، دیدار، شرکت در رویدادها و غیره باید آسان و شهودی باشد.
مت (مخترع وردپرس) در مورد گوشی‌های هوشمند و اینکه استفاده از آن‌ها چقدر آسان است، صحبت کرد. چطور جامعه‌ی وردپرس را از آنچه فقط ما باتجربه‌ها را راحت می‌کند، به سمت چیزی سوق می‌دهیم که برای افراد جدید و جوان‌تر، راحت، خوشایند و جذاب باشد؟
یکی از چالش‌های بزرگ برای آینده‌ی وردپرس، یافتن راهی برای جذب، آموزش، پشتیبانی و انگیزه دادن به مشارکت کنندگان جدید است که بعدها قرار است به مشارکت کنندگان باتجربه تبدیل شوند.
در رابطه با مشارکت کنندگان فعلی، یکی از ایده‌هایی که چند بار با دوستان و همکاران در اکوسیستم وردپرس در میان گذاشته‌ایم، ایده‌ی لیگ‌ها است. باشگاه فوتبال رکسهام (Wrexham AFC) این مفهوم را برجسته کرده است که فرد می‌تواند از طریق مهارت و پشتکار از یک لیگ به لیگ دیگر برود. آیا الگویی در این مفهوم وجود دارد که بتوانیم آن را در وردپرس به کار ببریم؟
چیزهای پیچیده در جامعه‌ی وردپرس، اغلب حول تصمیم‌گیری توزیع شده و دادن دسترسی بیشتر به افرادی است که به سیستم‌های مورد نیاز برای اقدام نیاز دارند. در مقیاس وردپرس، ایجاد مراحل عمدی و پیشرونده‌ای که به داوطلبان اجازه می‌دهد اثربخشی، قابل اعتماد بودن و سرپرستی خود را نشان دهند و همچنین با قدرت تصمیم‌گیری بیشتر و دسترسی به سیستم‌های کلیدی شناخته و پاداش داده شوند، پیچیده است اما غیرممکن نیست.
۲- وبلاگ‌ها و سایت‌های پویا بهتر هستند
مت در مورد خسته کننده شدن وب صحبت کرد. او اشتباه نمی‌کند. دلیل آن فقدان اصالت و تعاملی است که در اکثر سایت‌ها وجود دارد. ما به عنوان طراحان سایت، صفحات فرود زیادی ایجاد کرده‌ایم و بر بهینه‌سازی نرخ تبدیل تأکید کرده‌ایم. گمان می‌کنیم تیم‌های زیادی هم انرژی خود را روی این کار می‌گذارند. این صفحات، ایستا و خسته کننده هستند.
چالش در این است که صاحبان فروشگاه‌ها، کسب‌وکارهای کوچک و متوسط و سایر افراد را متقاعد کنیم تا زمان و منابع خود را روی محتوا، تعامل و جامعه‌سازی سرمایه‌گذاری کنند. شاید این کمی پیش‌بینی کننده باشد، اما گمان می‌کنیم هوش مصنوعی در سال‌های آینده، به دست آوردن ترافیک ارگانیک و لید را بسیار چالش‌برانگیزتر کند (مت نیز در صحبت‌هایش به این موضوع اشاره می‌کند). وب‌سایت‌های ما باید اصیل‌تر، تعاملی‌تر و شخصی‌تر شوند. بنابراین، این می‌تواند نقطه‌ی شروعی برای صاحبان سایت‌ها باشد.
در حالی که ما در مورد «وب دنج» آنطور که مت می‌نامد، مطمئن نیستیم، اما فکر می‌کنیم در مورد شکستن دیوار رسمی بودن به غیررسمی بودن یا شخصی‌تر شدن از طریق وب‌سایت‌هایمان، حرف‌هایی برای گفتن وجود دارد. زمانی در وب، ایده‌ی «برند شخصی» نفرت‌انگیز بود. شاید این مانع بعدی در چگونگی تجربه‌ی وب باشد که سعی در غلبه بر آن خواهیم کرد.
از آنچه در وردپرس برای دسترسی‌پذیرتر کردن سایت‌های پویا برای توسعه دهندگان و کاربران می‌بینیم، هیجان‌زده هستیم. Interactivity API، برنامه‌ی راهبردی JetPack و محصولاتی مانند Greyd Suite و PersonalizeWP همگی به ترسیم مسیری برای تجربیات شخصی‌تر برای بازدیدکنندگان سایت کمک می‌کنند.
۳- مستندات باید به سادگی یک ویکی قابل ویرایش باشند
زمانی کدکس (Codex) وردپرس در همه‌جا دکمه‌های ویرایش داشت. ما همیشه برای کلیک کردن روی آن و خراب کردن چیزی یا نوشتن چیزی که کسی دوست ندارد، بیش از حد عصبی بودیم. مت در مورد پتانسیل بازگرداندن برخی از اشکال دکمه‌ی ویرایش صحبت کرد، چه به مخزن گیت‌هاب (Github repo) و چه به صفحه‌ی گوتنبرگ برود. او همچنین به چالش‌های تعدیل آن محتوا اشاره کرد.
فکر می‌کنیم این، جای دیگری است که افکار ما در مورد ایجاد اعتماد تدریجی یا «جابه‌جایی لیگ» همانطور که در بخش اول اشاره کردیم، قابل اعمال باشد. شرکت Envato با مشکل مشابهی روبرو بود. جایی که نسخه‌های اولیه‌ی قالب‌ها و افزونه‌ها و هر به‌روزرسانی بعدی بررسی می‌شد.
تأثیر آن بر صف‌های بررسی شدید بود. بنابراین، ایده‌ی نویسنده‌ی مورد اعتماد معرفی شد. این‌ها، افراد/تیم‌هایی بودند که ثابت کرده بودند که می‌توانند به طور مداوم با استانداردهای کدگذاری مطابقت داشته باشند. به آن‌ها این امکان داده شد که بدون نیاز به گذراندن فرآیند بررسی، به‌روزرسانی‌های محصول را ارائه دهند.
حسابرسی به‌طور مرتب انجام می‌شد و برای شناسایی مشکلات به بازخورد مشتریان متکی بودند. این، کمک کرد تا تعادلی بین تعدیل شدید و هرج و مرج آزاد برای همه برقرار شود که می‌تواند در تنظیمات وردپرس نیز به خوبی عمل کند. شاید پروژه‌ی آزمایشی برنامه‌ی ویرایشگر مورد اعتماد (Trusted Editor Program) بتواند منجر به اعمال چیزی مشابه برای سایر اشکال مشارکت در آینده شود.
۴- انجمن‌ها باید در مرکز قرار گیرند
البته، وقتی مت در مورد برجسته‌تر کردن انجمن‌ها صحبت کرد، اولین واکنش ما رد آن بود. ما خیلی علاقه‌ای به انجمن‌ها نداریم، اما می‌فهمیم که این سوگیری به احتمال زیاد به دلیل طراحی‌های بد انجمن‌هایی است که با آن‌ها برخورد داشته‌ایم.
با این حال، بعد از فکر کردن در مورد آن، Discord وجود دارد. این بیشتر یک چیز گیمری است، اما وجود دارد. بنابراین، انجمن‌ها هنوز نقشی در نحوه‌ی تعامل افراد در وب دارند. آن‌ها بخش اساسی بسیاری از جوامع هستند که در مقیاس بزرگ عمل می‌کنند. اگر می‌خواهیم به ارائه‌ی انجمن‌ها به کاربران در .org و جاهای دیگر ادامه دهیم، منطقی است که در مورد آن‌ها عمدی عمل کنیم.
۵- افزونه‌ها و قالب‌هایی با زیرساخت جامعه
این نکته یک گذر سریع از گزینه‌ی چهار بود، اما منطقی است. مت در پست اصلی خود در مورد انجمن‌ها، P2Pها، اتاق‌های چت، بین‌المللی‌سازی، ردیاب‌های باگ، کنترل نسخه و مسیرهای آسان برای مشارکت و جامعه بحث می‌کند.
وضعیت آینده‌ی وردپرس را تصور کنید که در آن جوامعی حول افزونه‌ها و قالب‌ها رشد می‌کنند که رسماً با زیرساخت عمیقی که توسط دات‌ارگ (dot-org) ارائه می‌شود، پشتیبانی می‌شوند. در مورد ایده‌ی مسیرهای مبتنی بر عقیده (opinionated pathways) در اینجا چیز جالبی وجود دارد که می‌تواند مشارکت افراد جدید در وردپرس را آسان‌تر کند.
تصور کنید جامعه‌ای حول Yoast SEO شکل می‌گیرد، جایی که علاقه‌مندان به سئو، بازاریابان و توسعه‌دهندگان به طور یکسان از روش‌های تعامل، مشارکت و توسعه‌ی آن محصول آگاه هستند.
افرادی که شاید هرگز حتی فکر مشارکت در وردپرس را نکنند، بدون اینکه متوجه شوند، در حال آموزش دیدن با روش‌های کاری وردپرس هستند و برای برداشتن این گام آماده می‌شوند. آن‌ها قبلاً با مستندات، P2Pها، کنترل نسخه، فرآیندهای بین‌المللی‌سازی، انجمن‌ها و غیره آشنا خواهند بود. ما معتقدیم این راهی درخشان برای ایجاد مشارکت کنندگان هسته‌ی (Core) بیشتری است.
اعتماد به نفس مشارکت کنندگان جدید هسته را تصور کنید که وقتی می‌بینند تمام سیستم‌هایی که در جامعه‌ی افزونه یا قالب خود با آن‌ها آشنا هستند، دقیقاً همان سیستم‌های هسته هستند؛ چه حسی خواهند داشت؟ این، ایده‌ای شگفت‌انگیز و آینده‌نگر است.
۶- پیش‌نمایش‌های عالی برای قالب‌ها و زیبایی‌شناسی متنوع
این مورد کمی عملی‌تر است. ما موافقیم که پیش‌نمایش‌های قالب می‌توانند به کمی توجه نیاز داشته باشند. بخش زیبایی‌شناسی متنوع این موضوع، بسیار جالب است. در سراسر ۱۱ نکته‌ی مت، رشته‌ای وجود دارد که او در برابر همسان‌سازی وردپرس مقاومت می‌کند.
سیستم رتبه‌بندی دایرکتوری نقش مهمی در این زمینه ایفا می‌کند. به طور طبیعی، قالب‌هایی با بالاترین تعداد دانلود و بهترین رتبه‌بندی، در بالا ظاهر می‌شوند و برای اکثر افرادی که پیشینه‌ی طراحی ندارند، انتخاب‌های مطمئنی هستند. شاید فضایی برای یک دکمه‌ی «به من الهام کن-inspire me» وجود داشته باشد که از هوش مصنوعی یا چیزی شبیه به آن استفاده می‌کند تا فید قالب‌هایی را به شما نشان دهد که ممکن است به طور معمول آن‌ها را نبینید، اما فضایی برای زیبایی‌شناسی متنوع ایجاد می‌کند.
۷- نمی‌توانیم بیش از حد روی دستورالعمل‌ها و الزامات تمرکز کنیم
این حرف کاملا درست است. وضعیتی که در سال ۲۰۲۳ با تم OllieWP اتفاق افتاد، نمونه‌ی عالی از چگونگی محدود کردن نوآوری توسط دستورالعمل‌ها و الزامات است. این تقصیر مرورکنندگان نیست و من آن‌ها را به خاطر منصف بودن سرزنش نمی‌کنم. آن‌ها با پیروی از دستورالعمل‌ها کار درستی انجام دادند.
شاید به ابزارهای اضافی نیاز داشته باشیم که به مرورکنندگان قالب و افزونه این امکان را بدهد تا به چیزهایی که در غیر این صورت مجاز نیستند، اجازه دهند. اما به طور واضح به کاربران اطلاع دهند که چه انتظاری باید داشته باشند. یک تگ «آزمایشی» یا چیزی شبیه به آن می‌تواند کارساز باشد.
با تعمیم این موضوع به جامعه، آیا فضاها و مکان‌هایی وجود دارند که ما بیش از حد روی دستورالعمل‌ها و الزامات تمرکز می‌کنیم؟ میت‌آپ‌ها، وردکمپ‌ها، بازاریابی و غیره. آیا مناطقی وجود دارد که دستورالعمل‌های ما ممکن است مانع نوآوری یا تقاضا شود؟
۸- حلقه‌های بازخورد بسیار مهم هستند
این مورد به طور خاص با ما همخوانی دارد. آرزو می‌کردیم افراد در وردپرس بیشتر در مورد چالش‌ها و راه‌حل‌های ارائه‌شده‌ی ما سؤال می‌کردند. زیرا فکر می‌کنیم درس‌های جالبی برای انتقال وجود دارد. نکته‌ی مت در اینجا در مورد نیاز به بازخوردِ مستقیم‌تر از توسعه‌دهندگان افزونه، قالب و هسته در مورد تجربیاتشان است.
در حال حاضر، ما مسیرهای مقیاس شده‌ی زیادی برای محققان UX نداریم تا در مورد چگونگی درک/تعامل کاربران با محصولات/موارد موجود در دایرکتوری‌های مختلف، بینشی به دست آورند. مت، انواع تگ‌ها یا دکمه‌هایی را پیشنهاد می‌کند که می‌توانند در دات‌ارگ (dot.org) و همچنین داخل داشبورد وردپرس وجود داشته باشند تا بازخورد در مورد بسیاری از موارد مختلف تسهیل شود.
در اینجا چیزهای زیادی برای کاوش وجود دارد؛ اما ایده‌ی اصلی محکم است. از هدف مت برای شفافیت بیشتر در مورد انواع بازخوردی که کاربران ارائه می‌دهند، قدردانی می‌کنیم. مالکان محصول نیز می‌خواهند راه‌های بیشتری برای نمایش ارزش و کیفیت خود به کاربران بالقوه داشته باشند و ما معتقدیم مجموعه‌ای از حلقه‌های بازخورد که به داشبوردها یا نقاط داده برای کاربران راه پیدا کنند، مورد استقبال قرار خواهد گرفت.
۹- هسته باید خاص و عجیب و غریب باشد
وقتی مت برای اولین بار این موضوع را روی صفحه نمایش گذاشت، فکر اولیه‌ی ما این بود که چه کسی «عجیب و غریب» را تعریف می‌کند؟ اما همانطور که قبلاً گفتیم، مت به وضوح از همسان‌سازی وردپرس راضی نیست و می‌خواهد کمی تفریح را به آن بازگرداند. حدس می‌زنیم سوال واقعی این است که آیا وردپرس را خیلی جدی می‌گیریم؟ آیا شگرد مخفی‌ای را که ساختن آن را در روزهای اولیه بسیار سرگرم‌کننده می‌کرد، از دست داده‌ایم؟
ما نمی‌توانیم فقط در مورد عجیب و غریب صحبت کنیم؛ ما باید به خاص بودن نیز توجه کنیم. کاربران، زمانی که نرم‌افزار آن‌ها خاص است، بیشتر پیشرفت می‌کنند. زمانی که پلتفرم هسته‌ی آن‌ها خاص باشد، اکوسیستم‌ها هم بیشتر پیشرفت می‌کنند. اپل نمونه‌ی برجسته‌ی این مورد است و فیس‌بوک نیز همینطور. زمانی که سیستم‌ها خاص هستند، برخی افراد را عصبانی می‌کنند. اما کاربران نهایی به سمت آن‌ها هجوم می‌آورند، بنابراین فکر می‌کنم داشتن یک وردپرس خاص، تصمیم درستی است. نظر شما در مورد این عقیده چیست؟
۱۰- اگر وردپرس می‌سازید، خودتان هم از وردپرس استفاده کنید
نمی‌توانیم به شما بگوییم چند بار نظرات و افکار افرادی را که در شرکت‌های وردپرس کار می‌کنند و خودشان از این نرم‌افزار استفاده نمی‌کنند، شنیده‌ایم. گاهی اوقات، دریافت دیدگاه یک فرد خارجی جالب است. گاهی اوقات هم دلسرد کننده است.
می‌خواهم مدیران عامل و تیم‌های رهبری اجرایی شرکت‌هایی را که بیش از ۱ میلیون دلار از وردپرس درآمد دارند، به چالش بکشم تا وبلاگ یا صفحه شخصی وردپرس خود را راه‌اندازی و اجرا کنند.
این نباید وظیفه‌ی یک بازاریاب تعامل یا بازاریاب جامعه باشد که در شرکتی که در آن سطح از پروژه درآمدزایی می‌کند، طرفداری وردپرس را کند. می‌توانستیم در مورد این نکته‌ی خاص که مت مطرح می‌کند، ادامه دهیم، اما سخن بسیار طولانی می‌شود. کافی است بدانید این حرفی بود که باید زده می‌شد.
۱۱- نزدیک به کاربران نهایی خود بمانید
نمی‌دانم متوجه شده‌اید یا نه، اما اتوماتیکی‌ها (Automatticians) به طور خاص، در این روزها در شبکه‌های اجتماعی، در اسلک Make، در وبلاگ‌ها و در ابتکارات جامعه بسیار بیشتر حضور دارند. چرخشی آشکار در رویکرد آن‌ها نسبت به توسعه دهندگان، مشارکت کنندگان، جامعه و کاربران نهایی وجود دارد.
ما باید به کاربران خود نزدیک بمانیم. چه سایت‌ها را میزبانی کنیم، چه وردپرس را گسترش دهیم، چه در کنار مشتریان برای ساخت و ساز با وردپرس کار کنیم، باید به آن‌ها گوش دهیم و با آن‌ها تعامل داشته باشیم و از چیزی که وردپرس را چنین پلتفرم و جامعه‌ای قدرتمند می‌کند، حمایت کنیم.
سخن نهایی
ممکن است این سوال در ذهن شما ایجاد شده باشد که مسئولیت اصلی پروژه در رابطه با کار با داوطلبان و ایجاد انگیزه در آن‌ها چیست. ما با کمی قیاس پاسخ می‌دهیم. یک تیم ورزشی هدف روشنی برای قهرمانی دارد. این هدف، آن‌ها را برای سخت‌تر کار کردن و پیش‌روی بیشتر از آنچه ممکن است، ترغیب می‌کند. آن‌ها برای رسیدن به چیزی که به تنهایی نمی‌توانستند به آن دست یابند، گرد هم می‌آیند، از یکدیگر حمایت می‌کنند و با هم کار می‌کنند.
وردپرس اکنون ۲۱ ساله است، ۴۳.۳ درصد از وب را تامین می‌کند، به برخی از سخت‌ترین مکان‌ها برای دسترسی (دولت و شرکت‌ها) گسترش می‌یابد و همچنان به نوآوری و الهام بخشیدن به کاربران در سراسر جهان ادامه می‌دهد.
ما هیچ پروژه‌ی دیگری را که توسط داوطلبان هدایت می‌شود نمی‌شناسیم که بتواند حتی ادعای نصف چیزی که وردپرس به دست آورده است را داشته باشد. گزارش تابستانی مت به ما یادآوری کرد که کارهای خوب زیادی در مورد وردپرس در حال انجام است. ما، مشتاقیم ببینیم در ۲۱ سال آینده‌ی وردپرس و فراتر از آن چه اتفاقی می‌افتد.